Bối Cảnh Chính Sách Thuế GTGT Mới
Ngày 03/01/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 01/2025/QĐ-TTg, trong đó có quy định quan trọng về việc chấm dứt miễn thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị dưới 1 triệu đồng. Quy định này được đánh giá là một bước tiến quan trọng trong việc kiểm soát hoạt động thương mại, bảo vệ nền sản xuất trong nước, đồng thời đảm bảo nguồn thu ngân sách.
Cơ Sở Pháp Lý Của Quy Định Mới
Trước đây, theo các quy định hiện hành, hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ hơn 1 triệu đồng thường được miễn thuế GTGT để tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại điện tử xuyên biên giới và giao dịch hàng hóa quy mô nhỏ. Tuy nhiên, với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế số và sự gia tăng đột biến của hàng hóa nhập khẩu giá trị thấp, Chính phủ đã nhận thấy cần có sự điều chỉnh phù hợp nhằm kiểm soát chặt chẽ hơn các hoạt động thương mại này.
Quy định mới này dựa trên:
- Luật Thuế giá trị gia tăng
- Nghị định hướng dẫn thực hiện thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu
- Quyết định số 01/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ
Những Tác Động Đối Với Doanh Nghiệp Và Người Tiêu Dùng
1. Đối với Doanh Nghiệp Nhập Khẩu và Kinh Doanh Online
Việc chấm dứt miễn thuế GTGT hàng hóa có giá trị dưới 1 triệu đồng có ảnh hưởng rõ rệt đến các doanh nghiệp kinh doanh hàng hóa nhập khẩu, đặc biệt là các sàn thương mại điện tử và cá nhân bán hàng xuyên biên giới.
- Chi phí nhập khẩu tăng: Các doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ phải tính thêm khoản thuế GTGT vào giá vốn hàng hóa.
- Giá bán có thể tăng: Người tiêu dùng có thể sẽ phải trả mức giá cao hơn do thuế GTGT được tính vào giá sản phẩm.
- Doanh nghiệp nội địa hưởng lợi: Các doanh nghiệp sản xuất trong nước sẽ có lợi thế cạnh tranh hơn so với hàng hóa nhập khẩu giá rẻ.
2. Đối với Người Tiêu Dùng
Người tiêu dùng có thể bị ảnh hưởng theo hai chiều hướng:
- Mua hàng nhập khẩu giá rẻ sẽ không còn dễ dàng như trước do phải chịu thêm thuế GTGT.
- Chất lượng hàng hóa có thể được nâng cao: Khi thuế GTGT được áp dụng, khả năng kiểm soát chất lượng hàng hóa nhập khẩu cũng sẽ tốt hơn, hạn chế tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng.
Những Lợi Ích Kỳ Vọng Từ Chính Sách Mới
Tăng Cường Quản Lý Thuế Và Chống Gian Lận Thương Mại
Một trong những lý do chính của chính sách này là nhằm hạn chế việc lách luật thuế bằng cách chia nhỏ đơn hàng để tránh phải nộp thuế GTGT. Khi tất cả hàng hóa nhập khẩu đều bị áp thuế, Nhà nước có thể kiểm soát tốt hơn nguồn thu thuế và giảm thiểu thất thoát ngân sách.
Bảo Vệ Sản Xuất Trong Nước
Sự bùng nổ của các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới đã tạo ra sự cạnh tranh không cân bằng giữa doanh nghiệp nội địa và hàng hóa nhập khẩu giá rẻ. Chính sách mới giúp:
- Cân bằng thị trường, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước phát triển.
- Khuyến khích tiêu dùng hàng Việt Nam, giảm sự phụ thuộc vào hàng nhập khẩu giá rẻ.
Hạn Chế Hàng Hóa Kém Chất Lượng, Không Rõ Nguồn Gốc
Nhiều mặt hàng giá rẻ nhập khẩu hiện nay không được kiểm soát chặt chẽ về chất lượng, tiềm ẩn nguy cơ hàng giả, hàng nhái. Khi chính sách thuế GTGT mới được áp dụng, hàng hóa nhập khẩu phải qua kiểm tra nghiêm ngặt hơn, giúp nâng cao chất lượng sản phẩm trên thị trường.
Những Thách Thức Và Hạn Chế Cần Lưu Ý
Tác Động Đến Doanh Nghiệp Nhỏ Và Cá Nhân Kinh Doanh Online
Các doanh nghiệp nhỏ, cá nhân bán hàng online trên các nền tảng như Shopee, Lazada, TikTok Shop có thể chịu áp lực lớn về chi phí, nhất là khi phần lớn hàng hóa họ nhập khẩu có giá trị thấp.
Nguy Cơ Tăng Giá Đột Biến
Việc áp thuế GTGT có thể khiến giá bán lẻ tăng, ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận của người tiêu dùng với các sản phẩm giá rẻ. Điều này có thể tạo ra tác động không mong muốn trong ngắn hạn, đặc biệt là đối với những nhóm khách hàng có thu nhập thấp.
Quan Điểm Cá Nhân Về Chính Sách Mới
Từ góc độ cá nhân, chính sách này có tác động tích cực trong dài hạn nhưng có thể gây ra những khó khăn nhất định trong giai đoạn đầu thực hiện.
- Về mặt kinh tế: Đây là một biện pháp hợp lý để đảm bảo công bằng thuế, tăng thu ngân sách, đồng thời bảo vệ doanh nghiệp nội địa trước làn sóng hàng nhập khẩu giá rẻ.
- Về mặt xã hội: Chính sách này giúp ngăn chặn gian lận thương mại, bảo vệ người tiêu dùng khỏi hàng kém chất lượng.
- Về mặt thực tế: Nhà nước cần có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ lẻ, tránh gây tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh hợp pháp.
Việc chấm dứt miễn thuế GTGT đối với hàng hóa có giá trị dưới 1 triệu đồng là một chính sách quan trọng với mục tiêu tăng cường quản lý thuế, bảo vệ sản xuất trong nước và kiểm soát hàng hóa nhập khẩu. Dù có thể gây ra một số khó khăn trong ngắn hạn, nhưng xét về lâu dài, đây là một bước đi cần thiết để đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong môi trường kinh doanh. Điều quan trọng là cần có lộ trình thực hiện hợp lý, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và đảm bảo không gây ảnh hưởng tiêu cực đến người tiêu dùng.